Năm dục trưởng dưỡng
là năm thứ nuôi lớn lòng dục, gồm có:
1.- Các sắc do mắt nhận thức, khả lạc, khả ý, khả ái liên hệ đến dục, hấp dẫn; càng thấy nhiều sinh ra dục càng nhiều nên gọi là trưởng dưỡng.
2.- Thinh do tai nhận thức, khả lạc, khả ý, khả ái liên hệ đến dục, hấp dẫn; càng nghe sinh ra dục càng nhiều nên gọi là trưởng dưỡng.
3.- Hương do mũi nhận thức, khả lạc, khả ý, khả ái liên hệ đến dục, hấp dẫn; càng ngửi mùi hương sinh ra dục càng nhiều nên gọi là trưởng dưỡng.
4.- Vị do lưỡi nhận thức, khả lạc, khả ý, khả ái liên hệ đến dục, hấp dẫn; càng nếm mùi vị sinh ra dục càng nhiều nên gọi là trưởng dưỡng.
5.- Xúc do thân nhận thức, khả lạc, khả ý, khả ái liên hệ đến dục, hấp dẫn; càng xúc chạm êm ái sinh ra dục càng nhiều nên gọi là trưởng dưỡng. Người ở đời không biết nên lúc nào cũng trưởng dưỡng năm thứ dục này, vì thế sự khổ đau càng chồng chất cho đến khi chết tiếp tục tái sanh càng lớn mạnh hơn nhiều, do đó đời nào cũng khổ và khổ mãi không bao giờ dứt.
Nếu năm dục trưởng dưỡng còn khởi là dục ái chưa đoạn diệt. Năm dục trưởng dưỡng này chỉ có pháp môn Tứ Niệm Xứ thì mới đoạn diệt. Nếu trong khi an trú trong sự an trú Tứ Niệm Xứ mà có năm dục trưởng dưỡng khởi lên (khi có niệm khởi trong tâm, tâm thanh thản, an lạc và vô sự không kéo dàiđược.
thì biết rằng dục ái chưa chấm dứt, chưa đoạn diệt. Như vậy, hãy cố gắng tu tập Tứ Niệm Xứ nhiều hơn để phòng hộ mắt, tai, mũi, miệng, thân, ý cụ thể rõ ràng hơn tức là phải sống độc cư cho trọn vẹn hơn, để trau dồi và rèn luyện tu tập Tứ Niệm Xứ cho đến khi Tứ Niệm Xứ được sung mãn.
Năm dục trưởng dưỡng đoạn diệt (dục ái không còn khởi) là đoạn diệt dục ái. Dục ái hết là Tứ Niệm Xứ sung mãn. Tâm dục ái còn là do sự phòng hộ sáu căn không chặt, không giữ độc cư trọn vẹn nên năm dục trưởng dưỡng tăng thịnh, vì thế an trú trong an trú không trọn vẹn, nên sự hộ trì chân lí không trọn vẹn, thành ra không sung mãn Tứ Niệm Xứ.
1.- Các sắc do mắt nhận thức, khả lạc, khả ý, khả ái liên hệ đến dục, hấp dẫn; càng thấy nhiều sinh ra dục càng nhiều nên gọi là trưởng dưỡng.
2.- Thinh do tai nhận thức, khả lạc, khả ý, khả ái liên hệ đến dục, hấp dẫn; càng nghe sinh ra dục càng nhiều nên gọi là trưởng dưỡng.
3.- Hương do mũi nhận thức, khả lạc, khả ý, khả ái liên hệ đến dục, hấp dẫn; càng ngửi mùi hương sinh ra dục càng nhiều nên gọi là trưởng dưỡng.
4.- Vị do lưỡi nhận thức, khả lạc, khả ý, khả ái liên hệ đến dục, hấp dẫn; càng nếm mùi vị sinh ra dục càng nhiều nên gọi là trưởng dưỡng.
5.- Xúc do thân nhận thức, khả lạc, khả ý, khả ái liên hệ đến dục, hấp dẫn; càng xúc chạm êm ái sinh ra dục càng nhiều nên gọi là trưởng dưỡng. Người ở đời không biết nên lúc nào cũng trưởng dưỡng năm thứ dục này, vì thế sự khổ đau càng chồng chất cho đến khi chết tiếp tục tái sanh càng lớn mạnh hơn nhiều, do đó đời nào cũng khổ và khổ mãi không bao giờ dứt.
Nếu năm dục trưởng dưỡng còn khởi là dục ái chưa đoạn diệt. Năm dục trưởng dưỡng này chỉ có pháp môn Tứ Niệm Xứ thì mới đoạn diệt. Nếu trong khi an trú trong sự an trú Tứ Niệm Xứ mà có năm dục trưởng dưỡng khởi lên (khi có niệm khởi trong tâm, tâm thanh thản, an lạc và vô sự không kéo dàiđược.
thì biết rằng dục ái chưa chấm dứt, chưa đoạn diệt. Như vậy, hãy cố gắng tu tập Tứ Niệm Xứ nhiều hơn để phòng hộ mắt, tai, mũi, miệng, thân, ý cụ thể rõ ràng hơn tức là phải sống độc cư cho trọn vẹn hơn, để trau dồi và rèn luyện tu tập Tứ Niệm Xứ cho đến khi Tứ Niệm Xứ được sung mãn.
Năm dục trưởng dưỡng đoạn diệt (dục ái không còn khởi) là đoạn diệt dục ái. Dục ái hết là Tứ Niệm Xứ sung mãn. Tâm dục ái còn là do sự phòng hộ sáu căn không chặt, không giữ độc cư trọn vẹn nên năm dục trưởng dưỡng tăng thịnh, vì thế an trú trong an trú không trọn vẹn, nên sự hộ trì chân lí không trọn vẹn, thành ra không sung mãn Tứ Niệm Xứ.